Bronnen
Jacob
Lois (1620-1676)
Zijn naam wordt ook wel geschreven als Jacobus Loys, maar op zijn zegel
als schepen van Rotterdam wordt het als Lois geschreven. Hij is in 1620 geboren
in Rotterdam. Hij trouwde daar op 31 Augustus 1649. Hij was van 1652 tot 1663
kapitein der burgerij en in 1664/65 schepen. Hij is overleden op zijn trouwdag
op 31 augustus 1676 en werd vijf dagen later in de St.-Laurenskerk begraven. Hij
liet een kostbare verzameling schilderijen en boeken na.
Hij schreef
twee boeken met de hand, waarvan het ene werd uitgegeven, als:
- Cronycke
ofte korte waere beschryvinge der stad Rotterdam, 's-Grav. en Delft 1746.
Het
andere is nooit gedrukt en kan gevonden worden in het archief van Rotterdam en
is getiteld:
- Ware beschrijvinge van Schielant met alle de figueren van de
heerlijke slooten en stamhuysen
Dit tweede boek ben ik gaan opsporen in
het archief. Zeker omdat het nooit gedrukt is en de oud-hollandse teksten moeilijk
te lezen zijn heb ik een poging gewaagd om dit leesbaar te maken voor belangstellenden.
Eerst heb ik de tekst letterlijk proberen te lezen en heb deze uitgetikt. Vervolgens
heb ik er 21e eeuws nederlands van gemaakt.
Omdat ik maar een amateur ben
in deze dingen wil ik alle belangstellenden oproepen om mijn werk kritisch te bekijken
en daar waar nodig mij de correcties te mailen op 
Bladzijde
1 - Inleiding

Bladzijde
1 - letterlijk
Beschrijvinge van Schielant
Met alle de Bailliouwen,
Dijckgraven
en Heerlijkcke Slooten. Stamhuysen Wapens
Geslachten en uit
Wat StamHuysen die Edele
Geslachten gesproten en affkomstich zijn
Mitsgaders
De
previlegie van Schielant Delftlant
en Rijnlant
Bijeen vergadert door S.L.
Jacobus van Bijlantz
Bladzijde 1 - vertaling
Beschrijving
van Schieland
Met alle baljuwen, dijkgraven
en mooie kastelen, stamhuizen,
wapens
geslachten en uit welke stamhuizen de adelijke
geslachten voortkomen
Daarnaast
De
rechten van Schieland, Delft
en het Rijnlant
Uitgezocht door S. Lois
Toevoegingen
van Jacobus van Bijlantz
Bladzijde 2 - T Slot of Hoff
van Weena

Bladzijde
2 - letterlijk
T Slot of Hoff van Weena
Het Slot Weena anders genaemdt
het Hoff is gelegen
aen de Noort Zijde Buyten de Stadts Muyeren van Rotterdam
En
is geleegen op den ouden dijck van de Rotte genaemdt den
Hoffdijck want dit
slot is altijt van outs geheeten het
Hoff van Weena want desen heeren waren
ambacht heeren
Van Blommersdijck, Beukelsdijck en Cool en ambachtsheren
Van
Bleijswijck van Berckel. Desen hebben hier haer Rechtbanc
van haere heerlijckheden
gehad. En desen heren hebben oock
alle de hooge officiën in de stadt
van Rotterdam gestelt. Tot
dat graef Floris de Vijfde de stat in beter Ordre
heeft
gebracht en met previlegien heeft versien. Desen heeren quamen
Bij
dage en bij nachte altijd uit en in de stat en hadden een
Vrije poort tot haren
dienst genaemdt de hofpoort van weena
daer zij den sleutel (bos??) hadden.
Dit slot is gebout van eenen
Jongeren broeder uitten geslachte van de Burggraven
van
Leijden. Men seght dat het eenen Heer Christiaen van Wassenaer was
Een
oom van hr Adelswijn van Wassenaer hr. van Rijnlant
Desen heer Christiaen heeft
geleeft inden jaren 1128 en dit goet
Is van zijn na volgers beseeten totten
jaren 1426 toen wert
Dit slot verbrant van enen Willem Nagel Capitain van
Vrou
Jacoba die veel Slooten in Schielant heeft geruwineert
en Verbrant zijnde Int
jaar 1446 heeft hr Jacob van Weena
de heerlijckheijt van Gijssenburg gekocht
toen is de Heerlijkheijt
Aan de graeffelijckheijt gecomen en de heer van Almonde
heeft
die gekocht en de stat heeft dezen gront met seven morgen
lants gekocht
van eenen hr Jacob van Almonde Meesterknape
van de Houtvesters van Hollant
maer hij heeft de heerlijckheit
Behouden dese heren hebben dit goet te leen
gehouden van de graven
Van Hollant als Heeren van Putten en de Staten van Hollant
Bladzijde 2 - vertaling
Het slot of Hof van Weena
Het Slot Weena, ook wel het Hof genoemd, is gelegen
aan de Noordzijde buiten de stadsmuren van Rotterdam
Het is gelegen op de oude dijk van de Rotte, genaamd de
Hofdijk, want dit slot is al van ouds geheten het
Hof van Weena, want deze heren waren ambachtsheren
van Blommersdijk, Beukelsdijk en Cool en ambachts
heren
van Bleiswijk en van Berkel. Deze heren hebben hier de rechtbank
van haar heerlijkheid gehad. En deze heren hebben ook
alle hoge ambtenaren in de stad van Rotterdam benoemd. Dit
was totdat graaf Floris de vijfde de stad reorganiseerde en een
aantal privileges gaf. Deze heren konden
dag en nacht de stad in en uit en hadden een
eigen poort welke de hofpoort van weena werd genoemd.
Zij hadden daar de sleutel van. Dit slot is gebouwd door een
jonge broeder uit het geslacht van de burggraaf van
Leiden. Met zegt dat dit Christiaan van Wassenaar was,
een oom heer Adelswijn van Wassenaar, heer van Rijnland.
Deze heer Christiaan heeft geleeft in 1128 en dit landgoed
is bezit geweest van zijn afstammelingen tot het jaar 1426. Toen werd
dit slot verbrand door ene Willem Nagel, Kapitein van Vrouwe Jacoba
die veel sloten in Schieland heeft geruineerd en verbrand.
In het jaar 1446 heeft de heer Jacob van Weena
de heerlijkheid van Giessenburg gekocht. Toen is de heerlijkheid
in bezit van de graaf gekomen en de heer van Almonde heeft
haar gekocht. En de stad heeft de grond met 7 morgenland
gekocht van de heer Jacob van Almonde. Meesterknaap van de
Houtvesters van Holland. Maar hij heeft de heerlijkheid
in bezt gehouden. Deze heer heeft dit landgoed in bruikleen gehouden
van de graaf van Holland, heer van Putten en de staten van Holland.
Bladzijde
3 - vervolg T Slot of Hoff van Weena

Bladzijde
3 - letterlijk
Hebben dit tot Alodiael goet gemaeckt volgens
de quijt
schelt Brieff daer van sijnde in dato den 11 Maart 1593 en de
Stat
most aen desen heer jaerlijcx den erfpacht geven en eenige
recorutien van
eenige Carpels en Anders de Stat heeft dese landerij
aen verscheijde persoonen
in erfpacht uitgegeven tot Ramen
om laeckens aen te droogen en werden met
scheij slooten gese-
pareert en met een Ring sloot en poorthuijs afgeslooten
anno 1592
Desen hr Almonde is gestorven den 10 december 1600 out 74 jaer.
Hij was de leste mans oir van dat geslacht en het wapen
werd aen stucken
mede int graf begraven. Was in den Jaren
1574 Hoog Heemraet van Schielant.
In den jaren 1636 hebbende
Borger Meesteren ende Regeerders der Stat Rotterdam
bij giften
aen verscheijde persoonen op den 19 Junij 1636 opgedragen
verscheijde
Tuijnen geleegen in het Hoff van Weena als Pater
moniaal goet Vorder soo hebben
de Heeren van de Stadt
de heerlijckheijt en het heerlijcke goet laten koopen
door
de heer Borger Meester Vroesen en den secretaris Verschuijer
volgens
de giften van dato den 27 september 1661 opgedrage
van de heer van Pietershil
voor de somma van Tienduijsent
vijfhondert guldens soo dat de Stat Rotterdam
daer nu
het volle besit daer van heeft.
Bladzijde
3 - vertaling
Zij hebben het grondgebied verheven tot allodiaal goed (absolute eigendom), aldus de
kwijtscheldbrief van 11 maart 1593. En de stad
moest vervolgens aan deze heren jaarlijks erfpacht betalen en ???
De stad heeft deze landerijen
aan verschillende personen in erfpacht gegeven om
daar ramen te bouwen om lakens te drogen. Deze werden met een aantal sloten
van elkaar gescheiden en met een ringsloot en een poorthuis in 1592 afgesloten.
Deze heer Almonde is gestorven op 10 december 1600, 74 jaar oud.
Hij was de laatste van dit geslacht en
hij werd samen met zijn in stukken
geslagen wapen in een graf begraven. Hij was in het jaar
1574 hoogheemraad van Schieland. In het jaar 1636 hebben
de burgemeester en de regeerders van de stad Rotterdam als een gift
aan verschillende personen op 19 juni 1636, verschillende tuinen opgedragen
gelegen in het hof van Weena, als patrimoniaal goed.
Verder hebben de heren van de stad
de heerlijkheid en het heerlijke landgoed laten kopen door
burgemeester Vroesen en secetaris Verschuijer
volgens een gift van 27 september 1661 en opgedragen
aan de heer van Pietershil voor de som van tienduizend
vijfhonder gulden, zodat de stad nu het volle bezit heeft.